Fordi Noreg var nøytralt, meinte Hitler at britane krenkte denne nøytraliteten ved å angripe det tyske skipet. Hitler såg no sitt snitt til å kunne skulde på brot på nøytraliteten, og han meinte han hadde fått ein legitim grunn til å angripe Noreg. To dagar etter gav Hitler nemleg ordre om å planlegge eit angrep. Angrepet måtte skje før 15. april, for etter det vart nettene for lyse. Planen var nemleg å angripe i nattemørkret utan nasjonalt flagg og tente lanterner.

Senkinga av «Blücher» førte til at kongen og regjeringa rakk å flykte. Dei reiste med tog til Hamar og Elverum, og dei hadde viktige møte i Åndalsnes og Molde før dei kom til Tromsø. Derifrå segla de med eit engelsk krigsskip til England. Tyskarane kom i land med ei rekkje krav, men Noreg nekta å kapitulere utan kamp. Utanriksminister Halvdan Koht sa derfor nei til tyskarane, men dei gav seg ikkje med det og ønskte eit personleg møte med kongen. I det møtet sa kongen også nei til tyskarane sine krav. Ved å motstille seg kravet frå tyskarane, hamna Noreg på alliert side i krigen.

Som ei følgje av dette sende Storbritannia mange tusen soldatar til Noreg for å hjelpe til med å forsvare landet, men dei var dårleg trente og dårleg utrusta. Nederlaget vart brutalt, og britane måtte reise heim etter ein fiasko. Etter dette og andre nederlag, og lite tillit, vart statsminister Neville Chamberlain avsett av den britiske regjeringa. Winston Churchill overtok som statsminister – og han vart heilt  avgjerande for utfallet av 2. verdskrigen.

Signalet som lærarane gav, var svært viktig for haldningskampen mot NS og tyskarane. Lærarane stod opp mot okkupantane med fare for eige liv. Lærarstriden bidrog til at Quislings plan om nazifisering av skulen, ikkje vart noko av. Striden resulterte også i auka sympati for den norske fridomskampen blant dei allierte og nøytrale landa.

📷  Desse elleve lærarane vart arresterte og straffa med tvangsarbeid.

For at tyskarane og Nasjonal Samling skulle vite kven som var jødar, måtte jødane i 1942 få passa og legitimasjonskorta sine stempla med ein raud «J». Initiativet til dette kom frå det tyske sikkerheitspolitiet. Stemplinga skulle gjelde for alle som hadde tre eller fleire jødiske besteforeldre, og alle medlemmar av jødiske forsamlingar. Dei måtte også fylle ut eit skjema med personopplysningar. Slik fekk tyske og norske NS-myndigheiter oversikt over jødane i Noreg. Planen var at alle jødane skulle arresterast og sendast ut av landet.

Den 26. oktober 1942 vart alle jødiske menn over 15 år arresterte, og det var berre nordmenn som deltok i arrestasjonane. Mange av jødane vart sette i fangenskap på Berg utanfor Tønsberg. Det var den einaste  leiren i Norge der alle vaktmannskap var norske, og dei trakasserte jødane på det grovaste.

Jødiske kvinner og barn vart arresterte 25. og 26. november. Jødane vart førte om bord i frakteskipet D/S «Donau». Skipet forlet Oslo med 529 jødar. Totalt vart 773 jødar deporterte frå Noreg. Berre 35 av dei overlevde.

📷  Norske jødar blir førte om bord i det tyske skipet D/S «Donau» som låg ved kai i Oslo hausten 1942. Dette bildet er frå filmen «Den største forbrytelsen» frå 2020.

Etter fleire år med kampar mot russarane valde tyskarane i oktober 1944 å trekkje seg tilbake frå Finnmark. På veg sørover tvangsflytta dei befolkninga og brann ned store delar av Finnmark og Nord-Troms. Dette gjorde dei for at russarane ikkje skulle finne noko av verdi når dei kom.

Eit par veker seinare kom dei første russarane over grensa til Noreg, og dei tok opp jakta på tyskarane. Den 25. oktober kom russarane til Bjørnevatn i Finnmark, og dei gav beskjed til nordmenn som var der, at dei var frie og kunne heise det norske flagget.

Den raude arméen frå Sovjetunionen forlet Nord-Noreg etter at freden kom den 8. mai 1945.

Etter frigjeringa var folk ute og vifta med norske flagg og feira fridomen. Den 7. juni 1945, på dagen fem år etter at han forlet landet, gjekk kong Haakon i land i Oslo. Det var ein fest utan like, og kongen køyrde i open bil gjennom gatene i Oslo. Endeleg var folk og konge saman igjen.

📷  Heile kongefamilien på Honnørbrygga i Oslo 7. juni 1945.

Stor innsats hos mange

Det var ikkje i Noreg dei  avgjerande slaga stod. Tysklands kapitulasjon vart tvungen fram andre stader. Likevel hadde mange nordmenn bidratt og sett livet på spel. Ikkje minst på tallause skip som frakta livsviktige varer til sjøs. På norsk jord bidrog titusenvis av kvinner og menn i det sivile og militære motstandsarbeidet. Til saman miste nesten 12 000 nordmenn livet.