Vår vakre verd – Afrika
Verda vår består av mange mystiske og vakre stader. Naturen har igjennom millionar av år forma landskapet rundt oss. Vi menneske har busett oss og krydra landskapet med flott arkitektur og vakker kunst. I denne artikkelen ser vi på nokre få eksempel frå Afrika. Dette er ti av dei mest spesielle stadene på kontinentet.
Ørken i Marokko
1. Sahara | Afrika
Sahara er større enn USA og dekker meir enn 9,2 millionar kvadratkilometer i ti land. Ørkenen strekker seg over nesten ein tredel av det afrikanske kontinentet. Det vil kanskje overraska deg at det faktisk berre er den tredje største ørkenen i verda, etter Antarktis og Arktis. Men han er verdas største varme ørken.
Ørkenen består faktisk ikkje berre av sand. Det er også enorme område som er dekte av eit steinplatå som blir kalla hamada.
Mellom klippene er det relativt små område med sanddyner. Dei mest imponerande av desse finn vi i Marokko.
Sanddynene i Erg Chebbi i Marokko er teknisk sett ein del av ei steppe og ikkje ein ekte ørken. Sanddynene stig dramatisk opp frå kanten av landsbyen Merzouga og held fram mot horisonten i alle retningar. Sanddynene er rundt 40 kilometer lange og går 8 kilometer frå aust til vest. Dei bølgjar til høgder på rundt 150 meter.
1 / 3
Sahara-ørkenen
2. Kilimanjaro | Tanzania
Det er kanskje ikkje så rart at Kilimanjaro er en populær topp å stiga opp på. Med eit toppunkt 4900 meter frå fjellets fot og 5895 meter over havnivået vil du verkeleg kjenna at du er på toppen av verda.
Den sovande vulkanen som ligg i nasjonalparken Kilimanjaro i Tanzania, trekker til seg 25 000 klatrarar kvart år. Han ragar over snøgrensa, og er krona med det kvite pudderet. Her finn ein òg regnskog, fjellørken, hei og dyrka mark.
Høgt der oppe blir ein lurt av avstandane. Sjølv om noko ser nært ut, kan det ta eit par timar å gå dit. Det gir eit inntrykk av kor stort fjellet er. Her finn ein òg ulike planter og dyreartar.
1 / 2
Kilimanjaro og elefanter
3. Spitzkoppe | Namibia
Namibia er eit land med ørkenar og villmark. Sjølv i geologisk forstand er dette eit eldgammalt land. Vest i Namibørkenen og midt i eit enormt slettelandskap stig ei gruppe nakne granittoppar opp.
Dette monumentet er så primitivt at ein har brukt det til filminnspeling – som staden der mennesket oppdaga reiskapar!
Dette er Spitzkoppe, eller «spiss kuppel», ein oase med raudlege, avrunda toppar som strekker seg 1784 meter til vêrs. Fjellet har fått kallenamnet «Afrikas Matterhorn» og er populært for klatrarar.
Sanfolket, som var jegerar og sankarar 2000 år f.Kr., etterlét seg gjenstandar av stein og klippekunst som viser ritual for å skaffa regn. Regnet forvandla slettene rundt Spitzkoppe til godt beiteland.
1 / 3
4. Victoriafalla | Zambia og Zimbabwe
Victoriafalla er det 108 meter høge fossefallet i Zambezielva sør i Afrika. Fossefallet ligg på grensa mellom Zambia og Zimbabwe. Sjølv før ein er framme ved fossen, ser ein dei høge vasstrålane som går 500 meter opp i lufta.
Ein høyrer buldringa frå vatnet som fløymer over kanten på eit enormt platå. Det opphavlege namnet på denne staden var Mosi-oa-Tunya. Ordet betyr «røyken som buldrar».
Victoriafalla fekk namnet sitt frå den skotske misjonæren og oppdagaren David Livingstone i 1855. Namnet var ei hylling til dronning Victoria av Storbritannia.
1 / 2
5. Pyramidane | Egypt
Dei store pyramidane i Giza er eitt av dei sju underverka i verda. Dette meisterverket frå oldtida er det eldste av alle sju. Det er også det einaste som stort sett er intakt i dag.
Dette underverket består av tre pyramidar: Khufupyramiden (også kjend som Kheopspyramiden), Khefrenpyramiden og Menkaurapyramiden.
Kheopspyramiden er den eldste og største av dei tre pyramidane i Giza. Han har ei høgde på 138,8 meter. Ifølge ekspertane tok det 20 år å bygga han, og han stod ferdig i 2560 f.Kr.
Pyramiden blei bygd på ein så spesiell måte at ein i fleire tusen år trudde han var bygd av utanomjordiske. Mange diskuterer framleis teknikkane som blei brukte under bygginga. Ekspertar har rekna ut at dei måtte heisa opp rundt 800 kalksteinsblokkar kvar einaste dag i den steikande sola.
I nesten 4000 år var den store pyramiden det høgaste byggverket i verda bygd av menneske. Så byrja skyskraparane å veksa fram.
Den store pyramiden var opphavleg kledd med stein som gav han ei glatt overflate. Det vi ser i dag, er den underliggande strukturen.
1 / 5
Pyramidene i Egypt
6. Table Mountain | Sør-Afrika
Utsikta frå Table Mountain på ein solfylt dag er fantastisk! Ein kan sjå Cape Town, hovudstaden i Sør-Afrika. Det skal òg vera mogleg å sjå Robben Island. Dette er den berykta fengselsøya der no avdøde president Nelson Mandela sat fengsla. Du kan i tillegg sjå Cape Town Stadium, som blei bygd til VM i fotball i 2010.
Kappklippegrevlingen er eit vanleg syn på Table Mountains Dassie Walk. På folkemunne blir grevlingen kalla dassie. Han er eit lite pelsdyr som liknar på ein liten hare, men han er faktisk eit hovdyr som er i slekt med elefanten.
På Table Mountain er det òg piggsvin, mungoar, slangar, øgler, skjelpadder og ein sjeldan stadeigen amfibieart som berre finst her: spøkelsesfrosken.
1 / 3
Table Mountain i Sør-Afrika
7. Serengeti | Tanzania
1,5 millionar gnuar dundrar over slettene i Serengeti i Tanzania, aust i Afrika. Dei er ute på ein 1931 km lang tur til dei grøne engene i eit viltreservat i nabolandet Kenya. Det er den største forflyttinga av dyr i verda, og gnuen får følgje av tusenvis av sebraer og thomsongaseller.
Nasjonalparken Serengeti er eit imponerande viltreservat som blei etablert i 1951. 30 år seinare fekk Serengeti UNESCOs verdsarvstatus. Her held den største bestanden av løver i verda til. Du kan òg sjå afrikansk leopard, afrikansk savanneelefant, spissnashorn og afrikansk bøffel.
1 / 2
Serengeti i Tanzania
8. Tsingy de Bemeraha | Madagaskar
Madagaskars steinkatedralar er ein stad med utrulege skapningar. Madagaskar er den fjerde største øya i verda og har mange dyreartar som ikkje finst nokon annan stad – fuglar, froskar, øgler, krypdyr og insekt.
Dette mangfaldet har gitt øya kallenamnet «det åttande kontinentet». Nasjonalparken Tsingy de Bemaraha er veldig spesiell!
Her finn vi ein skog av stein, med store formasjonar av kalkstein. Landskapet blir kalla «tsingy», som betyr «ein stad der ein ikkje kan gå berrføtt» eller «gå på tå». Denne staden er så vanskeleg å trenga igjennom at det meste av han kunne ein ikkje besøka før på 1990-talet!
1 / 4
Tsingy de Bemaraha i Madagaskar
9. Lalibela | Etiopia
For å forstå kor spesiell Lalibela i Etiopia er, må du først forstå historia. På 1100-talet bestemte kong Lalibela seg for å bygga det han kalla eit «nytt Jerusalem». Avgjersla blei tatt etter at dei muslimske erobringane hadde stansa kristne reiser til Det heilage landet, som Jerusalem er kjent som.
Cirka 645 kilometer frå Addis Abeba blei det hogd ut elleve steinkyrkjer i fjellet med store dører, vindauge, søyler, golv og tak. Det er òg ein labyrint der med grøfter og korridorar som fører til hòler i fjellet.
Kyrkjene blei delte i to hovudgrupper som blei bygde på kvar si side av Jordanelva.
I dag blir staden driven i fellesskap mellom staten og kyrkja. Framleis er det eit stort samfunn av prestar og munkar som lever der. På heilagdagane i den etiopiske kalenderen reiser tusenvis av pilegrimar dit kvart år.
1 / 3
Lalibela i Etiopia
10. Nilen | Afrika
Nilen er den lengste elva på det afrikanske kontinentet. Elva har ei total lengde på 6695 kilometer som strekker seg mellom Victoriasjøen og Middelhavet. Vatnet som renn ut i Nilen kjem frå elleve ulike land!
Ein femdel av Nilen renn gjennom Egypt. Det er mykje å sjå langs Egypt si strekning av Nilen. Her er det høge og låge fjell, tørre ørkenar og tropiske regnskogar. Ein kan òg sjå gamle egyptiske ruinar!
Langs ei strekning av Nilen i Uganda ligg den vakre nasjonalparken Murchison Falls. Parken er den største i Uganda. Han er heimen til mange forskjellige eksotiske dyr som løver, krokodiller, flodhestar og sjiraffar. Her er det òg eit stort fossefall på 42 meter!
1 / 3
Kjelder:
- 101 steder du må oppleve (før du dør) (2020)
Orage Forlag AS
Bilet- og videorettar:
-
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
Getty Images
-
