Kjemien bak kjærleik

Kva gjer eigentleg kjærleik med oss?

Accessibility icon Kjemien bak kjærleik

Sterke saker

Kjærleik er den aller sterkaste kjensla vi opplever. Han får oss til å gå gjennom eld og vatn. Kjensla av kjærleik er nøydd til å vera så sterk fordi han skal sørga for at mennesket overlever som art. Så viss du er forelska, og du kjenner at det handlar om liv og død, så har du heilt rett. Biologien har ordna det slik at det fløymer over av kjemiske stoff i kroppen din. Det er dette som skal sørga for at du ønsker å føra menneskeslekta vidare, rett og slett.

Forelsket par kysser bak hjerteballong
Forelsket par kysser bak hjerteballong

Kjemien tar regien

Kjærleiken gjer at vi knyter oss til kvarandre. Det er også kjærleik du kjenner når du klappar katten, får eit smil frå ein venn eller kven som helst i nærleiken av deg. Det er kjærleikens kjemi som står bak den varme kjensla. Så kvar kjem denne kjensla frå?

Katt på fanget
Katt på fanget

Adrenalin

Hjernen fløymer over av kjemiske stoff. Dei blir kalla hormon. Kjærleik i alle former spring ut av ein nøye oppmålt miks av ulike hormon som blir sleppte laus i kroppen. Adrenalin blir ofte knytt til frykt og spenning, men dette hormonet blir også frigjort når vi blir forelska. Adrenalinet sørger for at det strøymer meir blod til hjartet, og pulsen aukar.

Adrenalin hos fjellklatrer
Adrenalin hos fjellklatrer

Oksytocin 

Dette blir også kalla lykkehormonet. Oksytocin hjelper oss med å knyta sterke band til kvarandre. Hudkontakt aukar utskiljinga av oksytocin og sørger for at vi knyter oss sterkare til andre over tid. Denne typen band gjeld ikkje berre for kjærastar. Det same hormonet speler ei stor rolle heilt frå fødselen av, for å skapa og bevara bandet mellom foreldre og barn. 

Baby blir kysset av mamma
Baby blir kysset av mamma

Testosteron

Dette er det mannlege kjønnshormonet. Når guten kjem i puberteten og blir kjønnsmoden, vil han kunna oppleva begjær. Då stig nivået av testosteron veldig hos han. Så går det ned til eit normalt nivå etter kvart. Dette kjemikaliet aukar lysta på eit fysisk forhold og er viktig for reproduksjonen – som vil seia å laga barn.

Østrogen

Østrogen er det kvinnelege kjønnshormonet. Når jenta kjem i puberteten og blir kjønnsmoden, blir det produsert østrogen i eggstokkane. Det fører til at kvinner ønsker meir fysisk kontakt under ei forelsking. Eit normalt østrogennivå er også viktig for at kvinner skal ha eit stabilt og godt humør.

Forrige avsnitt

1 / 2

Neste avsnitt
Kjærlighet mellom mann og kvinne
Kjærlighet mellom mann og kvinne

Endorfinar

Endorfinar er kjærleiken sitt rusmiddel. Endorfinar verkar roande og er kroppen sin eigen smertestillande medisin. Når vi har fysisk kontakt med nokon vi er glad i, aukar mengda endorfinar i blodet og gir oss ei god kjensle. Vi er avhengige av endorfinar for å skapa eit langvarig forhold. 

Venner klemmer hverandre
Venner klemmer hverandre

Dopamin

Dopamin blir også kalla påskjøningshormonet. Det er ein nevrotransmittar – eit signalstoff som sender meldingar rundt i kroppen. Den nyforelska hjernen blir bada i dopamin. Dette blir også opplevd som ein rus. Vi får eit «kick», og vi får lyst på meir.

Noradrenalin 

Akkurat som adrenalin sørger noradrenalin for at pulsen vår stig, og at vi blir gira. Noradrenalin styrker også evna til å konsentrera seg om éin person. Noradrenalis sørger for at vi prioriterer korttidsminnet, slik at kjærleiken lèt oss leva i augneblinken.

Forrige avsnitt

1 / 2

Neste avsnitt
Kjærestepar
Kjærestepar

Kva skjer i kroppen?

Hormona som blir sleppte laus på grunn av kjærleik påverkar kroppen fysisk frå topp til tå. Nokre endringar kjenner du, andre kjenner du ikkje. Du merkar for eksempel ikkje at pupillane – den runde, svarte opninga midt i auget der lyset blir sleppt inn – blir utvida når du ser nokon du liker. Men du kjenner kanskje at pulsen aukar og du begynner å svetta i handflatene. Det er fordi ein blir spent og nervøs når ein møter den ein er forelska i. Kroppen førebur seg som om du er i fare – du er i heilspenn!

Forelsking og kjærleik gjer deg også rar i magen. Det kjem faktisk ufrivillige samantrekningar. Derfor kjennest det ut som om du har sommarfuglar i magen. Vi kan også kjenna forelskinga heilt ut i tærne. Ifølgje vitskapen er det i alle fall slik at vi umedvite snur tærne mot den vi er forelska i, er glad i eller liker. Vi speglar rørslene til den andre, ganske umedvite. Det er eit teikn på at det blir utvikla eit nært forhold mellom dykk. Slik blir banda mellom menneske knytte, alt takka vera nokre kjemiske sambindingar. 

Forrige avsnitt

1 / 2

Neste avsnitt
Sommerfugler
Sommerfugler

Kjelder:

  • Historie og vitenskap (2020):
    Orage Forlag AS

Bilet- og videorettar:

    1. Getty Images
    2. Getty Images
    3. Getty Images
    4. Getty Images
    5. Getty Images
    6. Getty Images
    7. Getty Images
    8. Getty Images