EU – Den europeiske unionen
Kvifor vart EU oppretta, og når skjedde det? Det starta som eit fredsprosjekt i Europa, men har støytt på mange utfordringar.
Frå krig til fred
Etter første og andre verdskrigen låg Europa i ruinar etter mange år med konfliktar og krig.
Tysdag 9. mai 1950 foreslo den franske utanriksministeren, Robert Schuman, å opprette noko han kalla Den europeiske kol- og stålunionen. Ideen vart utarbeidd av den franske diplomaten Jean Monnet. Hensikta var å få landa til å samarbeide om handel og økonomi, framfor å gå til krig med kvarandre. Avtalen tredde i kraft 25. juli 1952, og var starten på det vi i dag kjenner som EU.
Dei første landa som var med i unionen var Tyskland, Frankrike, Italia, Belgia, Nederland og Luxembourg.
Kullfabrikker
Dei fire fridommane
Det EU byggjer heile organisasjonen sin på, er dei fire fridommane som tok utgangspunkt i Romatraktaten frå 1957. Romatraktaten var ein avtale om eit økonomisk samarbeid over landegrensene. Målet var å skape ei fri rørsle av varer, tenester, kapital og personar innanfor unionen.
Dei fire fridommane til EU er …
- … fri flyt av tenester. Viss ein kommune skal byggje eit nytt rådhus, må dei leggje ut dette på anbod. Då kan alle byggjeselskap frå EU konkurrere om å få byggje det. Dei som har det beste tilbodet, vinn anbodet.
- … fri flyt av kapital. Pengar kan setjast inn i bankar kvar som helst i EU.
- … fri flyt av varer. EU-land kan selje varene sine til andre EU-land utan å betale ekstra toll (avgift).
- … fri flyt av menneske. Alle i EU kan flytte til eit anna EU-land for å jobbe og studere.
1 / 2
Containerskip
Ønsker du å lese hele artikkelen?
Ved å logge inn får du full tilgang til artikkelen, samt Lærerrommet med engasjerende læringsstier og oppgaver du kan bruke i undervisningen.
Logg inn med Feide
Ønsker du å prøve ut fullversjonen av Skolerom?
Kontakt oss her!
